همه چیز درباره خواص و مضرات چای
چای یکی از نوشیدنیهای پرطرفدار است و در تحقیقات فراوانی که درباره مصرف چای انجام شده آمده است که مصرف معمولی چای هیچ ضرری برای فرد ایجاد نمیکند.
چای یکی از پر طرفدارترین نوشیدنیهای دنیاست که در بین ایرانیان از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است و معمولاً ایرانیان بعد از مصرف غذا از این نوشیدنی استفاده میکنند؛ چای به عنوان نوشیدنی پیش غذا، پس غذا و در وعده صبحانه مصرف میشود و میتوان گفت که بعد از آب یکی از ارزانترین و پرطرفدارترین نوشیدنیها در دنیا محسوب میشود که میتواند فواید و مضراتی داشته باشد. چای علاوه بر اینکه یک نوشیدنی محسوب میشود به عنوان یک گیاه دارویی با ارزش نیز تلقی میشود.
فواید چای :
۵۰ خاصیت چای؛ ضد درد و ضد افسردگی
برخی از محققان میگویند که چای برای بیماران قلبی مفید است و از بروز لخته در خون که موجب بروز حملههای قلبی و سکتههای مغزی میشود، پیشگیری میکند، البته چای به هضم غذا نیز کمک میکند.
چای به دلیل داشتن کافئین از بروز خستگی پیشگیری میکند همچنین این نوشیدنی آرامبخش است و میتواند سردرد ناشی از خستگی روزانه را از بین ببرد. چای سرشار از آنتی اکسیدان است که از بروز سرطان پیشگیری میکند.
چای دارای ۵۰ خاصیت است که از مهمترین آنها میتوان به ضد درد، ضد آمیب، ضد آلزایمر، ضد آرتریت، ضد تصلب شرایین، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد افسردگی، ضد قند خون، ضد التهاب، آنتی اکسیدان، ضد اسپاسم، ضد ویروس، قابض، مقوی قلب، محرک سیستم عصبی مرکزی، ادرار آور، محافظ کبد، کاهنده پرفشاری خون، محرک قدرت ایمنی بدن، کاهش دهنده چربی خون و کاهش دهنده تری گلیسریدها اشاره کرد.
چای تازه دم، برطرف کننده خستگی
طرز دم کردن چای صحیح این است که مقداری چای خشک در قوری ریخته و آب جوش به آن اضافه شود همچنین به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه روی شعله غیرمستقیم قرار گیرد تا به آرامی دم بکشد.
هر چه چای تازه دمتر باشد، خوش بو و خوش طعمتر است و هر چه بماند، مواد تلخ آن بیشتر شده و بو و مزه آن را تغییر میدهد البته چای هرچه ماندهتر باشد، خاصیت رفع کننده خستگی آن کاهش پیدا میکند چون کافئین آزاد شده با دیگر مواد ترکیب شده و خاصیت خود را از دست میدهد.
افراد باید از مصرف چای داغ پرهیز کنند به دلیل اینکه موجب بروز سرطان میشود و بررسیها نیز نشان داده است افرادی که چای بسیار داغ میخورند، بروز سرطان در آنها بیشتر است همچنین چای به دلیل داشتن انواع تانن، ضد باکتری و ضد ویروس است.
نکات ضد و نقیض درباره مصرف چای
بررسیها نشان داده است که چای میتواند برای سلامتی مفید باشد و گاهی نیز تصورات نادرستی درباره این نوشیدنی مطرح میشود که میتوان به برخی از آنها اشاره کرد.
برخی متخصصان معتقدند چای برای سلامتی دهان و دندان مفید است این در حالی است که برخی نیز عنوان میکنند که مصرف زیاد چای موجب سیاه شدن دندانها میشود.
برخی از متخصصان میگویند که مصرف چای موجب بروز کمخونی میشود و برخیها نیز معتقد هستند که مصرف چای موجب کمخونی میشود.
بسیاری از متخصصان معتقدند که مصرف معمولی چای ضرر ندارد ولی برخی از متخصصان تغذیه معتقدند که اگر بیش از ۵ لیوان چای در روز مصرف شود مشکلزاست.
برخیها میگویند مصرف چای سرطانزاست ولی متخصصانی نیز میگویند که چای سرشار از آنتی اکسیدان است و از سرطان پیشگیری میکند.
چای؛ ضرر یا سود؟
مصرف چای موجب سیاه شدن دندانها نمیشود
احمدرضا درستی مطلق، متخصص تغذیه در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا» میگوید: از دید علمی چای چند مزیت دارد و یکی از مزیتهای آن این است که یک لیوان چای، فلوئور مورد نیاز یک فرد را در طول روز تأمین میکند و مصرف ۳ لیوان چای در روز مانعی ندارد.
وی بیان میدارد: اگر بیش از ۵ لیوان چای در روز مصرف شود، به بدن ضرر میرساند و موجب افزایش فلوئور بدن و بروز فلوئوریست در بدن و بروز نقاط قهوهای رنگ بر روی دندان میشود، دندانها را از بین میبرد و استخوان را نیز پوک میکند.
محمد صالحی سورمقی استاد فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران میگوید: مصرف چای معمولی ضرر ندارد و موجب بروز پوکی استخوان نمیشود همچنین دندانها را سیاه نمیکند.
مصرف چای با فاصله نیم ساعت بعد از غذا موجب کمخونی نمیشود
درستی مطلق میگوید: چای را باید با فاصله نیم ساعت بعد از غذا مصرف کرد به دلیل اینکه از جذب آهن در بدن پیشگیری میکند؛ به همین دلیل توصیه میشود که چای را همراه با غذا مصرف نشود.
محمد صالحی سورمقی نیز میگوید: بهتر است که چای را بعد از غذا و با فاصله ۲ ساعت مصرف کرد به دلیل اینکه مصرف چای بعد از غذا، تمام آهن غذا را از بین میبرد و مانع جذب آن در بدن میشود.
مصرف معمولی چای به بدن ضرر نمیرساند
درستی مطلق به خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا» اظهار میدارد: اگر بیش از ۵ لیوان چای مصرف کرد به دلیل داشتن فلوئور موجب پوکی استخوان میشود و به بدن ضرر میرساند.
صالحی سورمقی ادامه میدهد: مصرف معمولی چای هیچ ضرری ندارد البته هر ماده غذایی که بیش از حد تعادل مصرف شود، مشکلزاست ولی در حد تعادل مشکلی ایجاد نمیکند
صالحی سورمقی میافزاید: افراد روزانه به یکهزار و ۵۰۰ میلی گرم کافئین نیاز دارند که این مقدار ضرری برای بدن ایجاد نمیکند ولی متخصصان توصیه میکنند که افراد روزانه یکهزار میلی گرم کافئین مصرف کنند؛ به طور معمول یک لیوان نوشابه کولا ۷۰ میلی گرم کافئین دارد و یک لیوان چای ۱۰۰ میلی گرم کافئین دارد که مصرف روزانه ۱۰ لیوان چای مشکلی ایجاد نمیکند.
به گفته وی زنان حامله در دوران بارداری خود به ۳۵۰ میلی گرم کافئین احتیاج دارند و به دلیل اینکه کافئین موجب تحریک میشود، زنان باردار میتوانند روزانه ۳ لیوان چای مصرف کنند.
چای یک آنتی اکسیدان قوی است و سرطانزا نیست
محمد صالحی سورمقی استاد فارماکولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران میگوید: چای در تمام دنیا از مصرف بالایی برخوردار است و یکی از پر مصرفترین نوشیدنیهای دنیا محسوب میشود و به دلیل اینکه مردم تمام دنیا از این نوشیدنی استفاده میکنند، تحقیقات فراوانی در این خصوص صورت گرفته و در هیچ مقاله معتبری سرطانزایی و مضرات چای مطرح نشده است.
وی اضافه میکند: چای دم کشیده دارای عطر و طعم مطبوعی است که مصرف آن موجب رفع خستگی در افراد میشود اما چای جوشیده دارای رنگ سیاه، بو و مزهای نامطبوع است و مصرف آن موجب بروز یبوست در افراد میشود. چای جوشیده سرشار از مواد قابضی به نام تانن است که بر اثر جوشیدن چای وارد آن میشود و رنگ و مزه چای را تغییر میدهد.
درستی مطلق نیز میگوید: چای سرشار از آنتی اکسیدان است و زمانی که حرارت میبیند و دم میکشد، تغییراتی را از خود نشان میدهد. مواد آنتی اکسیدانی موجود در چای بر اثر حرارت طولانی مدت از بین میروند و ارزش غذایی خود را از دست میدهد.
به گفته وی، زمانی که چای دم میکشد، باید آن را از تفاله جدا کنیم چرا که جدا کردن تفاله موجب حفظ و نگهداری مواد غذایی پر ارزش در چای میشود. توصیه میشود که پس از ۱۰ دقیقه تفاله را از چای جدا کرده و آب و مایع آن را نگهداری کنیم.
در کل چای فواید زیادی دارد و اگر در حد تعادل مصرف شود هیچ مشکلی ایجاد نمیکند.
چای یکی از آنتی اکسیدانهای قوی است و میتواند موجب تقویت سیستم ایمنی بدن شود. البته چای باید در شرایط مناسب تهیه شود؛ رنگ چای باید نارنجی رنگ باشد و اگر دارای رنگ تیره باشد جوشیده و خاصیت آن از بین رفته است.
فوايد و مضرات چاي سبز
چاي سبز فوايد زيادي دارد . چاي سبز پيشگيري كننده از حمله قلبي و سرطان شناخته شده است و يك تونيك ( تقويت كننده ) بسيار مفيد است. اين چاي داراي خاصيت ضد چربي (از هر نوع آن )و مقوي اعصاب بوده و قدري نيز خاصيت تب بري دارد.چاي سبز باعث تقويت معده شده و ضمن دفع سموم بدن، نفخ معده را نيز برطرف مي كند . چاي سبز باعث تقويت حافظه شده و براي افراد افسرده يك داروي ضد افسردگي است. زيرا نوشيدن چاي سبز باعث نشاط و سرزندگي مي شود
بيشترين بهره براي زنان و دختران
در پي يك مطالعه فوايد چاي سبز ظاهرا براي زنان بيشتر بود.
زناني كه روزانه پنج فنجان يا بيشتر چاي سبز مي نوشيدند – در مقايسه با كساني كه يك فنجان يا كمتر مصرف مي كردند – كمتر با خطر مرگ در اثر بيماري قلبي روبرو بودند.
اما در اين مطالعه رابطه اي ميان مصرف چاي سياه و كاهش خطر مرگ در اثر بيماري قلبي نيافت
خواص كلي چای سبز :
كاهش وزن
: پلي فنولهاي چاي سبز فعاليت آميلاز بزاق(آنزيم تجزيه كننده قندها) را مهار ميكند. جالب است بدانيد كه چاي بدون داشتن عوارض خطرناك داروهاي كاهنده وزن ميتواند موجب كاهش وزن، اندازه دور كمر و تري گليسريد خون مبتلايان به چاقي شود
پوسيدگي دندان:
عصاره برگ چاي سبز داراي اثرات ضد ميكروبي است و از ايجاد پلاك و پوسيدگي دندان جلوگيري ميكند.
حفاظت از قلب
دانشمندان ماده اي شيميايي را در چاي سبز شناسايي كردند كه در حفاظت از قلب در برابر آسيب هاي مختلف موثر است.
كارشناسان “موسسه بهداشت كودكان انگليس” در مطالعه روي تركيبات چاي سبز موفق به شناسايي ماده اي شيميايي به نام “اپيگالوكاتچين سه گاليت” شدند كه مي تواند مرگ سلول ها را پس از حمله قلبي يا سكته كاهش دهد. اين دانشمندان اعلام كردند: ماده شيميايي موجود در چاي سبز مانع از فعاليت پروتئيني به نام “استات يك” مي شود كه پس از رويدادهاي استرس آميز نظير حمله قلبي يا سكته در درون سلول فعال مي گردد.
“اپيگالوكاتچين سه گاليت” همچنين روند بهبود سلول هاي قلبي را سرعت مي بخشد و موجب كاهش صدمه به آن مي شود. از طرفي يكي از عوامل اصلي امراض و حمله هاي قلبي، وجود كلسترول بالا در خون انسان است.
چاي سبز علاوه بر داشتن ويتامين هاي A و C (آنتي اكسيدان هاي قوي)، باعث كاهش كلسترول در خون نيز مي گردد كه اين موضوع خطر احتمال حمله قلبي و امراضي از اين قبيل را پايين مي آورد.
كاهش تري گليسيريد
كاتچين موجود در چاي سبز، فعاليت آنزيم ليپاز را (آنزيم مسئول هضم چربي ها) در لوزالمعده مهار مي كند، در نتيجه، شكستن چربي با سرعت بسيار كمي صورت مي گيرد و چربي خون با سرعت كمي بالا مي رود.
با توجه به اين كه افزايش تري گليسيريد خون بعد از مصرف هر وعده غذايي يك عامل خطر در بروز بيماري قلبي است ، مصرف چاي سبز در بين وعده هاي غذايي روشي مناسب جهت كاهش تري گليسيريد خون است.
مصرف نيم تا ۵/۲ فنجان چاي سبز در روز احتمال بروز پُرفشاري خون را تا ۴۶ درصد كاهش مي دهد.
جلوگيري از ديابت
چاي سبز قادر است از عوارض ناشي از ديابت مانند آب مرواريد و بيماري هاي كليوي به طور معجزه آسايي جلوگيري كند. چاي سبز با مهار كردن فعاليت آنزيم آميلاز بزاق و روده كه مسئول هضم نشاسته است، باعث مي شود كه نشاسته با سرعت آهسته تري بشكند و در نتيجه قند خون با سرعت كمي بالا برود.
پيشگيري از بيماري هاي ايمني خودكار بدن( با استفاده از چای سبز)
پژوهش گران اعلام كردند مصرف چاي سبز از ابتلا به بيماري هاي ايمني خودكار بدن جلوگيري مي كند. تحقيقات پژوهش گران دانشكده پزشكي ژورژيا حاكي از آن است كه مصرف چاي سبز علاوه بر مؤثر بودن در كاهش ابتلا به سرطان، باعث محافظت افراد در برابر بيماري هاي ايمني خودكار بدن مي شود. چاي سبز از گسترش آنتي ژن هايي كه مي توانند موجب تحريك ايمني بدن شوند جلوگيري مي كند. نتايج تحقيقات حاكي از آن است وجود ماده اي موسوم به EGCG در چاي سبز باعث متوقف شدن التهاب و تاثيرات آن بر روي پوست و سلول هاي مترشحه بزاق مي شوند. در يك اختلال ايمني خودكار، موسوم به سندرم شوگرن (Sjogren)، سلول هاي مترشحه بزاق، هدف قرار گرفته و باعث خشكي دهان مي شوند و در اختلالي ديگر، پوست ارگان هدف واقع شده و فرد مبتلا به سل جلدي مي گردد.
شايان ذكر است تحقيقات بيشتر بر روي حيوانات در حال انجام است و تاثير مفيد چاي سبز در پيشگيري از آرتريت نيز مشخص شده است.
موارد منع مصرف:
اعتقاد بر آنست كه قبل و بعد از دريافت فرآوردههاي آهن و در شيرخواران نبايد از چاي سبز يا تركيبات پلي فنول آن استفاده نمود. شواهد موجود حاكي از آنست كه مقادير بيش از ??? ميلي ليتر در روز با سوخت و ساز آهن تداخل نموده و موجب كم خوني ميشود. شواهدي مبني بر منع مصرف در حاملگي وجود ندارد با اينحال بايد با پزشك مشورت نمود. مصرف چاي سبز در دوران شيردهي توصيه نميشود.
تداخلات دارويي:
افزايش اثر متي سيلين و بنزيل پني سيلين، تشديد اثر آسپيرين و ساير داروهاي
ضد انعقاد مانند وارفارين (ويتامين K موجود در چاي سبز ميتواند بر ضد اثرات وارفارين عمل نمايد).
عوارض:
مصرف بيش از حد كافئين كه در چاي سبز و بعضي از عصاره هاي آن وجود دارد در بعضي از افراد باعث علائمي مانند عصبانيت، بيخوابي و بيقراري ميشود. افرادي كه داراي بيماري فشار چشم هستند نبايد استفاده كنند و افرادي كه ميگرن دارند ميزان مصرف كمي بايد داشته باشند .
.
طريقه دم كردن چاي سبز :
به ازاي هر فنجان آب يك قاشق مرباخوري چاي سبز استفاده مي شود . آب به هيچ عنوان نبايد در حال جوشيدن باشد . چاي سبز را توي فنجان يا قوري ميريزيم و در آنرا ميگذاريم . ( روي حرارت نباشد ) بعد از ۵ دقيق صاف ميكنيم . اگه از نوع كيسه ايي استفاده مي كنيد كيسه را دربياريد و وقتي سرد شد روي چشم كمپرس كنيد كه براي رفع خستگي چشم مفيده . .
معطر كردن چاي
براي معطر كردن چاي مي توان به آن مقداري گل ياس، گل سرخ، گل بهار نارنج، نعنا، هل، ليمويخشك يا تازه، چند پر زعفران( بسته به علاقه و ذائقه ) را به صورت تركيبي يا به تنهايي اضافه كرد.