همه چیز درباره خواص و مضرات زنجبیل
زَنجـِبیل یا زنجفیل یا شنگویر یک گیاه خوراکی، ادویه و گیاه دارویی است.
زنجبیل از گیاه زرد رنگ دارای رگههای بنفش با نام علمی Zingiber officinale بدست میآید. اگرچه معمولاً از زنجبیل به عنوان ریشه آن گیاه نام برده میشود ولی در اصل قسمت مورد استفاده گیاه ساقه متورم شده زیرزمینی آن است که «ریزوم» نام دارد.
جنس زنجبیل سردهای از تیره زنجبیلیان علفی ایستاده چندساله با حدود ۷۰ گونه بومی آسیای جنوب شرقی است با ساقه باریک و نیمانند و برگهای سرنیزهای سـبز براق که از زمینساقهای غدهای میرویند؛ گلهای آنها سبز مایل به زرد با لبهای ارغوانی و لکههای کرمرنـگ و گلآذین مخروطی و کوچک و سنبلهای متراکم است که در تابستان از زمین ساقه بیرون میزند.
زنجبیل از زمانهای دور مورد استفاده بوده و هنوز هم درطب سنتی چین نقش مهمی را ایفا میکند. در ایران باستان نیز این گیاه با نام ژنگویر شناخته شده بود و کاربرد داشت و از ایران و کشورهای عربی به سوی غرب سفر کرد. در غرب پزشکی یونانی به نام «دیوسکوریدس» نخستین بار در سده یکم میلادی کاربرد درمانی زنجبیل را ثبت کرد، گرچه سدهها پیش از آن این گیاه عطردار از کشورهای خاور دور به اروپا صادر میشد، تا سدههای میانه، به عنوان یک ماده اولیه آشپزی در اروپا کاملاً شناخته شده بود.
امروزه این گیاه در بیشتر مناطق استوایی کشت میشود. آشنایان با پزشکی هندی آیورودا از آن به عنوان داروی جهانی نام میبرند؛ این امر نه تنها به خاطر خواص ضد قارچی، ضد باکتری آن است، بلکه به خاطر اثر تسکین بخش آن بر روی دستگاه گوارش هم هست، که اینها باعث شده هندیان بیش از ۲۰۰۰ سال زنجبیل را مصرف کردهاند و یکی از بهترین شفابخشهای طبیعی برای درمان بیماریهای مسافرت، حالت تهوع و سرگیجه در غرب مطرح کرده و برخلاف بعضی داروهای مرسوم این بیماریها هیچ عوارض جانبی منفی ندارد.
در پژوهشی که در دانمارک انجام شد به ۴۰ نفر از دانشجویان نیرو دریایی یک گرم پودر زنجبیل و به ۴۰ نفر دیگر مقداری دارونما داده و مشاهده شد زنجبیل به مراتب در کاهش دفعات استفراغ و از بین بردن عرق سرد مؤثر بوده. بعضی کارشناسان، زنجبیل را برای درمان تهوع صبحگاهی دوران حاملگی توصیه میکنند. البته لازم به تذکر است در این خصوص همیشه با پزشک مشورت نمایید.
زنجبیل ادویهای آرام بخش
بررسیها نشان دادهاند که زنجبیل میتواند باعث جلوگیری از تهوع ناشی از عمل جراحی و شیمی درمانی شود، مطالعات بالینی در لندن انجام شد نشان داد مصرف یک گرم پودر زنجبیل در جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی به اندازه داروهای آرامبخش مرسوم مؤثر است
خاصیت گرم کنندگی و فعال کنندگی زنجبیل آن را به عنوان شفابخش خانگی معرفی کردهاست.
اگر به کشیدگی عضله دچار شدهاید، گلودرد دارید و یا از بیماری مسافرت در رنج هستید برای خود یک تونیک زنجبیل درست کنید و میل نمائید تا به قدرت شفا بخش فوق العاده آن پی ببرید. زنجبیل فواید فراوانی برای سلامتی دارد. مطلب ما درباره ساقه گرد پیچ خوردهای است که گاهی برای غذا سرخ کردنی از آن استفاده میشود.
زنجبیل را میتوان به آب گرم اضافه کرد و در مواقع سرمازدگی پاها را در آن قرار داد. در مواقع دندان درد میتوان آن را جوید و هنگام گلو درد از غرغره آن استفاده کرد. همچنین برای درمان سرماخوردگی آن را به آب گرم، لیمو و عسل افزود.اگر علاقهای به استفاده از این محلولها ندارید میتوانید آن را پس از خرد کردن برای تسکین سردرد به ناحیه پیشانی بمالید؛ روغن زنجبیل را میتوان با روغنهای دیگر رقیق کرده و برای تسکین دردهای ناشی از کشیدگی ماهیچه آسیب دیده روی آن ماساژ داد تا گردش خون را بهبود بخشیده و باعث تسکین درد شود.”
دلیل سودمند بودن زنجبیل اجزای تشکیل دهنده اصلی زنجبیل شامل نشاسته، اسانسها مانند زینجیبرن (zingiberen) که به زنجبیل بوی خاص مید هد، و رزین است. به نظر میرسد بیشتر ارزش درمانی زنجبیل به واسطه ترکیبات ادویهای آن یعنی جینجرولها (Gingerols) است که طعم تند و سوزاننده آن ناشی از آنهاست، اگرچه هنوز طرز عمل آن مشخص نیست.
خواص زنجبیل در یک نگاه
فرآورده های مختلفی از گیاه زنجبیل تولید می شود که از ریشه تازه یا خشک آن و یا از طریق تقطیر روغن از ساقه آن تهیه می شود. یکی از معروفترین فرآورده های زنجبیلی، آبنبات GINGER است که محصول کشور چین است. این آبنبات در بسته های ۱۶۰ گرمی ارائه می شود و در هر بسته ۳۷ عدد شکلات است. در تهیه ی آن ها از زنجبیل تازه استفاده شده به گونه ای که هنگامی که آبنبات را می جوید تندی زنجبیل را در آن احساس می کنید و این تندی در قسمت های انتهایی شکلات بیشتر احساس می شود و حسی گرم و مطبوع را به شما منتقل می کند. جویدن این آبنبات، طعمی متفاوت و گرم را به شما می شناساند. خوردن آن ها در فصل زمستان بسیار مطلوب و پرطرفدار است، حتی در مواقعی که سرما خورده اید یا سردرد شده اید، شکلات های زنجبیلی می توانند مفید باشند. برای رفع حالت تهوّع هنگام سفر نیز می توان از آن استفاده کرد. این آبنبات محصول کشور چین است.
کاربردهای دیگر زنجبیل:
- زنجبیل تازه را برای سرماخوردگی و آنفلوآنزا بکارببرید.
- زنجبیل خشک شده را جهت درمان سرگیجه و تهوع مصرف کنید.
- قرص آن را برای درمان آرتریت و مشکلات گردش خون مورد استفاده قراردهید.
- درمان بدون عارضه میگرن با کمک زنجبیل:
به اندازه یک نخود پودر زنجبیل را در یک کاسه ماست ترکیب کرده و همراه با غذا میل کنید. این کار را هر روز تکرار کنید تا از میگرن پیشگیری شود.
مصرف زنجبیل در افراد دچار زخم معده و یا زخم دوازدهه و یا همزمان با مصرف داروهای ضد انعقاد – که میتواند برای رقیق شدن خون شوند – اکیداً منع شدهاست.همچنین در مورد استفاده از گیاهان دارویی، بویژه اگر به نوزاد خود شیر میدهید یا بارداری هستید با پزشک خود مشورت کنید.
زنجبیل برای کاهش حالت نفخ
اگر همیشه نفخ میکنید توصیه میکنیم به چای خود کمی زنجبیل اضافه کنید و یا اینکه یک تکهی کوچک زنجبیل تازه و پوستکنده بجوید. شما همچنین میتوانید برای جلوگیری از نفخ حاصل از خوردن حبوبات یک تا دو ورقهی نازک زنجبیل تازه را به غذای حاوی این مواد اضافه کنید. خواهید دید که حالت نفختان به میزان قابلتوجهی کاهش پیدا خواهد کرد.
زنجبیل برای تسکین درد
نتایج پژوهشهای متعدد نشان میدهد که افرادی که با شروع اولین علائم میگرن یا سردرد زنجبیل مصرف میکنند درد کمتری احساس میکنند. به خاطر اینکه ترکیبات موجود در زنجبیل باعث مسدود شدن ترشح هورمونهای التهاب زا میشود. نتایج بررسیهای دیگر نیز نشان میدهد زنجبیل میتواند به بهبود و تسکین آرتریت کمک کند.
به عقیدهی محققان افرادی که از آرتروز یا پولی آرتریت روماتوئید رنج میبرند و روزانه پودر زنجبیل میل میکنند درد و تورم کمتری در مفاصل خود احساس میکنند. توصیه میکنیم مقداری پودر زنجبیل به شیر یا چای خود اضافه کنید. میتوانید از زنجبیل تازه برای تهیهی غذاهایتان نیز استفاده کنید.
زنجبیل برای پیشگیری از خطر ابتلا به سرطان
اگر در گذشته مردم از قحطی، وبا و یا طاعون و غیره میمردند امروزه سرطان بلای جان انسان شده است. به نظر میرسد که چارهای جز تلاش برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری مهلک نیز وجود ندارد. نتایج پژوهشهای متعدد نشان میدهد که زنجبیل حاوی ترکیباتی است که خواص ضدسرطانی دارند. محققان مشاهده کردهاند که زنجبیل با سلولهای سرطانی تخمدان مقابله میکنند. نتایج بررسیهای دیگر نیز نشان میدهد که مصرف زنجبیل تازه باعث کاهش التهابهای کولون (روده) میشود.
زنجبیل در دورهی بارداری: آری یا نه؟
در خصوص مصرف زنجبیل در دورهی بارداری اتفاق نظری بین محققان وجود ندارد. نتایج پژوهشهای مختلف نتایج مختلفی را نیز نشان داده است. برخی از مطالعات نشان میدهند که رابطهای بین مصرف زنجبیل و سقطجنین وجود دارد. نتایج بررسیهای دیگر حاکی از این است که مصرف این ادویه باعث بروز مشکلات و عوارضی در این دوره میشود. درحالیکه بررسیهای متعدد دیگر نشان میدهد که مصرف زنجبیل در دورهی بارداری نه تنها مشکلی به بار نمیآورد بلکه باعث تسکین حالت تهوع نیز میشود. به همین دلیل توصیه میکنیم که شما قبل از مصرف مکمل یا خود زنجبیل با پزشکتان مشورت کنید. چون بسیاری از خانمها برای مقابله با حالت تهوعهای صبحگاهی از این ادویه استفاده میکنند.
زنجبیل باعث بروز التهابهای دهانی میشود
در طب سنتی این اعتقاد وجود دارد که زنجبیل گرمی است و باعث گرم شدن بدن میشود؛ یعنی اینکه باعث میشود بدن گرمای بیشتری تولید کند. امکان دارد این مسئله نیز باعث بروز التهاب در دهان و مخاط شده و ایجاد سوزش یا خارش کند. اگر شما با مصرف زنجبیل احساس التهاب و سوزش در دهان داشتید از مصرف آن بپرهیزید.
زنجبیل باعث تسکین حالت تهوع میشود
اگر به دلیل ورود یک ویروس به بدنتان و یا حالت تهوع ناشی از ماشینگرفتگی و غیره دچار حالت تهوع میشوید زنجبیل میتواند به دادتان برسد. پودر، نوشیدنی زنجبیل، قرص و یا مربای آن باعث تسکین معده و جلوگیری از آشوب آن میشود. نتایج پژوهشها نشان میدهد که زنجبیل به اندازهی داروی اسکوپولامین یا همان هیوسین موثر عمل میکند. این دارو که بدون نسخه تجویز میشود و برای پیشگیری از ماشینگرفتگی، دل درد و غیره مصرف میشود.
زنجبیل میتواند باعث کاهش قند خون شود
نتایج یک پژوهش جدید نشان میدهد که پودر زنجبیل در افرادی که از دیابت نوع ۲ رنج میبرند باعث کاهش قند خون میشود. اگر شما نیز از این بیماری رنج میبرید و نگران میزان قند خونتان هستید با پزشک معالجهی خود در خصوص مصرف زنجبیل مشورت کنید. اگر پزشکتان تشخیص بدهد که مصرف این ادویه با داروهایتان تداخل ایجاد نکند میتوانید از آن برای کنترل هر چه بیشتر قند خونتان استفاده کنید. توجه داشته باشید که در برخی موارد مصرف زنجبیل میتواند تأثیر خطرناکی روی میزان انسولین بدنتان داشته باشد.
زنجبیل همپای داروهای ضدانعقاد خون
نتایج یک پژوهش استرالیایی نشان میدهد که زنجبیل یک ضدانعقاد قوی است که تا حدودی قوی تر از آسپرین نیز محسوب میشود. در نتیجه مصرف آن برای بیمارانی که داروهای رقیقکنندهی خون مصرف میکنند توصیه نمیشود. به خاطر اینکه خطر خونریزی یا کبودی را در آنها بالا میبرد. اگر مشکل خونریزی دارید و یا از داروهای رقیقکنندهی خون استفاده میکنید بهتر است از مصرف زنجبیل بپرهیزید.
زنجبیل و عسل؛ معجونی بسیار قدرتمند برای سلامت
فواید سلامت عسل و زنجبیل برای درمان مشکلات تنفسی تقریبا با هیچ معجون دیگری قابل مقایسه نیست. افزون بر این، عسل یک ابزار عالی برای انتقال هر چه بهتر فواید گیاهانی مانند زنجبیل در بدن انسان است.
آسم
باور بر این است که ترکیبی از عسل و زنجبیل به همراه فلفل سیاه توانایی درمان یا کاهش آثار آسم را دارد. این ترکیبی است که به طور طبیعی تسکین دهنده و ضد التهاب محسوب می شود و به کاهش تنش و بهبود جریان اکسیژن به ریه ها و آرامش رگ های خونی در ریه ها کمک می کند.
مشکلات تنفسی
ترکیب عسل و زنجبیل یک خلط آور فوق العاده محسوب می شود و بر همین اساس، تسکین فوری برای افرادی که از سرفه، سرماخوردگی، گلو درد، و آبریزش بینی رنج می برند به همراه دارد.
مدیریت سرطان
مصرف زنجبیل به کاهش تهوع و استفراغ کمک می کند که از جمله موارد مرتبط با سرطان و شیمی درمانی هستند. بیماران اغلب از تهوع ناتوان کننده پس از سرطان و شیمی درمانی رنج می برند و بر همین اساس راه حل های جایگزین برای مقابله با آن را مد نظر قرار می دهند.
زنجبیل تخلیه معده را از طریق ویژگی های گوارشی خود تسریع می کند که می تواند از ناراحتی معده و احتمال تهوع جلوگیری کند. تهوع ناشی از شیمی درمانی به واسطه سیس پلاتین، یک جز اصلی شیمی درمانی، شکل می گیرد و زنجبیل می تواند آثار قدرتمند آن را متعادل سازد.
زنجبیل ارتباط مثبتی با کاهش تهوع و استفراغ مرتبط با بارداری و بیماری صبحگاهی نیز دارد. ترکیب زنجبیل با آثار آرامش بخش طبیعی عسل راه حل پیشگیرانه قدرتمندی را برای استفراغ و تهوع ناشی از منابع مختلف فراهم می کند.
پیشگیری از سرطان
در زمینه پیشگیری از سرطان، مطالعات نشان داده اند که ترکیب عسل و زنجبیل به ویژگی های شیمی-پیشگیرانه منجر می شود و آنزیم های آنتی اکسیدانی که احتمال رشد سرطان و متاستاز را کاهش می دهند را تحریک می کند. در نتیجه، تونیک عسل و زنجبیل می تواند نه تنها به کاهش نشانه های شیمی درمانی کمک کند، بلکه احتمال ابتلا به سرطان و نیاز به درمان را نیز در وهله نخست کاهش می دهد.
سوء هاضمه
زنجبیل و عسل به شکل تونیک در دسترس هستند. باور بر این است که این تونیک یا شربت به واسطه ویژگی های گوارشی ذاتی زنجبیل برای کمک به گوارش خوب است. افزون بر این، عسل و زنجبیل دارای ویژگی های آنتی اکسیدانی هستند و از این رو قدرت سیستم امینی بدن انسان را افزایش می دهند. در نتیجه، مصرف یک قاشق چایخوری از تونیک زنجبیل و عسل برای افرادی که دارای دستگاه گوارش ضعیفی هستند بسیار مفید است.
تونیک زنجبیل و عسل دارای سطوح بالای پروتئین است که به فرآیند گوارش کمک می کند و همچنین ترشح صفرا را تحریک می کند که به حل کردن چربی کمک می کند. افزون بر این، این تونیک رشد میکرو ارگانیزم های روده را تحریک می کند که فرآیند گوارش را سرعت می بخشد و حرکات روده را تسهیل می کند.
در نهایت، تونیک زنجبیل و عسل توانایی افزایش جذب دیگر مواد مغذی از مواد غذایی و کاهش ضایعات را دارد. دیر زمانی است که از این تونیک برای کاهش التهاب معده در کودکان استفاده می شود.
سلامت قلب
ویژگی های آنتی اکسیدانی تونیک عسل و زنجبیل تعدیل رفتار پروستاگلاندین ها در بدن انسان را نشان داده است. پروستاگلاندین ها ترکیبات چربی مشتق از اسیدهای چرب هستند که در زنجبیل وجود دارند. این پروستاگلاندین ها در سراسر بدن یافت می شوند و عناصر کاربردی در تقریبا تمام اندام ها هستند. از نظر سلامت قلب، آثار متعادل کننده تونیک عسل و زنجبیل در زمینه کاهش تنش رگ های خونی و در نتیجه کاهش فشار خون و کاهش احتمال ابتلا به بیماری هایی مانند تصلب شرایین، حمله قلبی، و سکته مغزی مشاهده شده است.
با توجه به این دلایل و بسیاری دلایل دیگر، مردم در سراسر جهان، به ویژه در هند، همواره در خانه خود دارای زنجبیل و عسل هستند و این ترکیب مفید را هنگامی که سرما خورده اند یا سرفه می کنند به کار می گیرند.
بهترین روش برای مصرف زنجبیل و عسل ترکیب یک قاشق چایخوری از عصاره ریشه زنجبیل با یک قاشق چایخوری عسل است. امکان خرید کریستال های زنجبیل عسل از بازارها و عطاری ها نیز وجود دارد. زنجبیل و عسل کریستال شده بیشتر فواید سلامت موجود در زنجبیل و عسل تازه را حفظ کرده و برای آماده سازی سریع و آسان نوشیدنی عسل و زنجبیل به این شکل در آورده می شوند.
آب نبات های زنجبیل عسل نیز در نقاط مختلف جهان بسیار محبوب هستند. اگر دچار گرفتگی گلو شده اید و به خوبی قادر به صحبت نیستید می توانید از آب نبات های زنجبیل عسل استفاده کنید که به سرعت گلوی شما را صاف می کنند. آب نبات های زنجبیل عسل هنگام سفر نیز سودمند هستند زیرا به مقابله با بیماری حرکت کمک می کنند.
عسل می تواند به زنجبیل افزوده شود تا مزه آن را بهبود ببخشد. عسل به عنوان یک شیرین کننده عمل می کند که زنجبیل را بسیار خوش طعمتر می سازد. افزون بر این، عسل می تواند به نان زنجبیلی، شیرینی زنجبیلی، کلوچه زنجبیلی، سوپ هویج زنجبیل، بیسکوئیت زنجبیلی، کیک زنجبیلی و انواع دیگر دستور العمل های زنجبیلی اضافه شود تا به بهبود مزه آنها کمک کند.
عسل می تواند به چای ریشه زنجبیل یا چای زنجبیل و دارچین اضافه شود. در حالی که چای زنجبیل آماده می کنید، شما می توانید استفاده از شکر را کنار گذاشته و آن را با عسل جایگزین کنید و از این طریق به چای زنجبیلی خود فواید سلامت هرچه بیشتر اضافه کنید.